Phân biệt PEP và PrEP

PEP và PrEP là 2 phương pháp phòng ngừa lây nhiễm HIV bằng việc sử dụng thuốc kháng vi rút ARV. Tuy nhiên, Pep được sử dụng khi nghi ngờ bị phơi nhiễm HIV. Còn Prep lại là thuốc sử dụng điều trị dự phòng trước phơi nhiễm cho người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV. Mỗi loại thuốc sẽ được sử dụng trong các tình huống khác nhau. Mọi người cần cân nhắc để đảm bảo được hiệu quả tốt nhất khi sử dụng Pep và Prep. Dự phòng HIV bằng Pep và Prep là những phương pháp được đánh giá cao về hiệu quả đến thời điểm hiện tại. Đây là 2 biện pháp có khả năng ngăn ngừa mắc HIV hiệu quả và an toàn đối với sức khỏe người sử dụng.

Mục lục

PrEP là gì?

PrEP là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm bằng thuốc kháng HIV (PrEP – pre-exposure prophylaxis)

Dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) là sử dụng thuốc kháng vi rút HIV (ARV) để dự phòng lây nhiễm HIV cho người chưa nhiễm HIV nhưng có các hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lần đầu tiên đưa ra khuyến cáo về sử dụng PrEP uống hằng ngày để dự phòng lây nhiễm HIV ở những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao vào năm 2014 và trong khuyến cáo bổ sung năm 2016 nhấn mạnh PrEP có chứa tenofovir disproxil fumarate (TDF) nên được cung cấp như một biện pháp dự phòng bổ sung trong gói dự phòng kết hợp cho những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao.

Bên cạnh PrEP uống hằng ngày, WHO khuyến cáo sử dụng PrEP tình huống (ED-PrEP) đối với nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM).

PrEP uống hằng ngày là sử dụng thuốc ARV có chứa tenofovir uống hằng ngày để dự phòng lây nhiễm HIV. PrEP uống hằng ngày dùng cho những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao, bao gồm MSM, người chuyển giới nữ (TGW), phụ nữ bán dâm, người tiêm chích ma túy và vợ, chồng, bạn tình âm tính của người có HIV. PrEP tình huống (event-driven PrEP hay ED-PrEP), là sử dụng thuốc ARV uống 2 viên trước khi có quan hệ tình dục qua đường hậu môn từ 2 đến 24 giờ và tiếp tục uống viên thứ 3 sau 24 giờ uống liều đầu tiên và viên thứ 4 sau 24 giờ uống liều thứ hai. ED-PrEP chỉ sử dụng cho MSM có quan hệ tình dục qua đường hậu môn.

PEP là gì?

PEP là điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP – Post-Exposure Prophylaxis):

PEP, hay còn gọi là dự phòng sau phơi nhiễm, là việc sử dụng thuốc kháng vi rút HIV để dự phòng lây nhiễm HIV cho người âm tính với HIV và đã phơi nhiễm với HIV.

PEP chỉ nên được sử dụng trong các tình huống khẩn cấp. Nó không dành cho những người có thể bị phơi nhiễm với HIV thường xuyên. PEP có thể phù hợp với bạn nếu bạn âm tính với HIV hoặc không biết tình trạng nhiễm HIV của mình và bạn nghĩ rằng mình có thể đã tiếp xúc với HIV trong 72 giờ qua. PEP thường được sử dụng trong các tình huống sau:

Phơi nhiễm với máu hoặc dịch cơ thể khi thực hành nghề nghiệp: cán bộ y tế bị bơm kim tiêm dính máu đâm vào tay khi làm thủ thuật, tiếp xúc trực tiếp với máu khi cấp cứu; công an trấn áp tội phạm tiếp xúc với máu của tội phạm v.v…
Khi quan hệ tình dục không an toàn (ví dụ: bạn đã bị rách bao cao su với bạn tình không rõ tình trạng nhiễm HIV hoặc quan hệ với bạn tình nhiễm HIV mà không biết tải lượng vi rút hoặc tải lượng vi rút không bị ức chế).
Khi tiêm chích ma túy: dùng chung hoặc các thiết bị khác được sử dụng để tiêm chích ma túy, hoặc
Khi bị tấn công tình dục (hãm, hiếp, cưỡng dâm v.v…).

PEP cũng chỉ nên được sử dụng trong các tình huống khẩn cấp. Nó không nhằm thay thế việc sử dụng thường xuyên các phương pháp dự phòng HIV khác.

Tổng kết

Dự phòng HIV bằng Pep và Prep đều mang lại hiệu quả cao và an toàn. Phụ nữ có thai, đang cho con bú hay trẻ nhỏ đều có thể sử dụng 2 loại thuốc này. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các đối tượng sử dụng Pep và Prep sẽ gặp phải tác dụng phụ. Với thuốc Prep và Pep tác dụng phụ xuất hiện chỉ chiếm nguy cơ 10%. Các tác dụng phụ phổ biến là đau đầu, chóng mặt hay đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, buồn nôn, chán ăn. Những tác dụng phụ này thường chỉ kéo dài trong khoảng 1 tuần đầu tiên khi uống thuốc. Bạn vẫn có thể tiếp tục uống thuốc khi không may gặp phải tác dụng phụ.

Cụ thể:

	PrEP	PEP
Về tên gọi	Dự phòng trước phơi nhiễm	Dự phòng sau phơi nhiễm
Uống khi nào?	Trước khi phơi nhiễm HIV Uống mỗi ngày trước khi có nguy cơ nhiễm HIV	Sau khi phơi nhiễm HIV Điều trị khẩn cấp: uống trong vòng 72 giờ sau phơi nhiễm HIV
Ai cần dùng?	Người chưa nhiễm HIV nhưng: Quan hệ tình dục với người nhiễm HIV Quan hệ tình dục với người không biết tình trạng HIV Dùng chung bơm kim tiêm	Người chưa nhiễm HIV nhưng đã bị phơi nhiễm HIV: Quan hệ tình dục không an toàn Tiêm chích ma túy không an toàn Kim đâm Bị lạm dụng tình dục
Hiệu quả	Giảm nguy cơ lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục hơn 90% và tiêm chích ma túy tới 70%.	Phòng lây nhiễm HIV nếu uống đúng đủ và càng sớm càng tốt.

Liên hệ tư vấn hỗ trợ điều trị HIV tại nhà

Chuyên đề nghiên cứu và phổ cập kiến thức điều trị bệnh truyền nhiễm (HIV, Viêm gan virus A,B,C…)
Địa chỉ: Số 85 Vũ Trọng Phụng, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Dược sĩ Thủy: 0865521080 (telegram)
Dược sĩ Hải: 0869191080 (zalo)
Website: Benhtruyennhiem.com